Parça üzәrinә xüsusi qәliblәrlә naxışvurma üsulu. Qəliblər, əsasən, ağacdan, yaxud mis lövһә və ya məftillərdən һazırlanır (yığma qəlib). Rənglənmiş qəliblərin parça üstünә basılması ilə parçada naxış alınır. Qədimdan (əsasən, Şәrqdә) geniş yayılmış xalq sənəti növüdür. Yunan tarixçisi Herodot (e.ə. 5 əsr) Qafqaz xalqlarının parçaya bitki məhlulu ilə naxış vurmaları haqqında məlumat vermişdir. Azərbaycanda qədim sənət sahələrindən olan Basmanaxış 19 əsrdə Gəncə, Şəki, Şamaxı, Naxçıvan şəhərlərində, Basqal və Mücü kəndlərində (indiki İsmayıllı rayonunda) inkişaf etmişdi. Basmanaxış üsulu ilə hazırlanmış Şamaxı, Gəncə və Basqal kələğayıları, ipək və pambıq parçalardan taxça pərdələri, süfrələr, boğçalar və s. Azərbaycandan xaricdə də yayılmışdır.

Əd.: ASE, II cild, Bakı, 1978, s.38,

Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, 3 cild, Bakı, 2011, s.248

Şamaxı r-nunda dağ. Keçmişdə qaracüzlü tayfasına mənsub qışlaqlardan birinin adı olmuşdur. Deyilənlərə görə, dağın adı oradakı Boyan Ata pirinin adı ilə bağlıdır.

Əd.: “Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti”, I cild, Bakı, “Şərq-Qərb”, 2007, s.105

(? – 1501) – Şirvanşah (1500 – 1501), Fərrus Yasarın oğlu, Dəbəndilər sülaləsindən idi. Mənbələrdə onun hakimiyyətinə dair heç bir məlumat verilmir. Öz əcəli ilə 1501 ildə ölmüşdür.

Əd.: S.Aşurbəyli “Şirvanşahlar dövləti”, Bakı, “Avrasiya Press”, 2006, s.308

(2.5.1967, Ermənistan SSR, Amasiya r-nunun, Oxçuoğlu k.) – tarixçi, tarix üzrə fəlsəfə doktoru (2001). Bakı Dövlət Universitetini bitirmişdir. AMEA A.A. Bakıxanov adına Tarix İnstitutunun Azərbaycanın beynəlxalq əlaqələr tarixi şöbəsinin aparıcı elmi işçisidir. 30 elmi məqalənin və “Şamaxı xanlığı” adlı monoqrafiyanın müəlifidir.

Məlumat N. Bayramovadan alnmışdır.

Şamaxı r-nunda dağ. Pirsaat çayının orta axarlarından sağda yerləşir, yarğanlarla parçalanmışdır. Həram (oğru, soyğunçu, qaçaq) deməkdir. Görünür, dağda qaçaq-quldurların gizlənməsi ilə bağlıdır. Dağın adındakı birinci komponent isə onun sahəsinin həcmini ifadə edir.

Əd.: “Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti”, I cild, Bakı, “Şərq-Qərb”, 2007, s.108

Şamaxı və Ağsu r-nları ərazisində çay. Dərədə mineral su bulaqları var. Çay axdığı Bicov dərəsinin adını daşıyır.

Əd.: “Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti”, II cild, Bakı, “Şərq-Qərb”, 2007, s.95

Şamaxı r-nunun ş. hissəsində dağ. Pirsaat çayının sahilindədir. Hün. 2161 m. Dağ buradakı Yeddiqardaş adlı qədim qəbiristanlıqda yerləşən Babasəfər pirinin adı ilə adlandırılmışdır.
Əd.: “Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti”, I cild, Bakı, “Şərq-Qərb”, 2007, s.71n

Babayev Babaxan İşıq oğlu (18.7.1927, Şamaxı qəz. I Çaylı k.) – Azərbaycan iqtisadçısı, iqtisad elmləri namizədi (1973), professor (2007), Azərbaycan Respublikasının əməkdar müəllimi (2011). Azərbaycan Dövlət Universitetini bitirmişdir. 1961-72 illərdə ümumtəhsil və orta ixtisas məktəblərində müəllimlik etmişdir. 1972 ildən Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetində çalışır. 3 monoqrafiyanın, 80 elmi məqalənin, 20-dək tədris metodiki vəsaitin, eləcə də elmi-kütləvi mövzuda 9 kitabın və 120 məqalənin müəllifidir.

Məlumat B. Niyazlıdan alnmışdır.

Şamaxı rayonu Dədəgünəş i.ə.d.-də kənd. Dağətəyi ərazidədir. Əhalisi 184 nəfərdir (2009), 44 təsərrüfatı var. 1886 il əhalini siyahıyaalma sənədində Şamaxı qəz. Böyük Çağan (60 ailə, 489 nəfər) kənd adı qeydə alınmışdır.

Şamaxı rayonu Birinci Çaylı kənd i.ə.d.-nin mərkəzi. Ləngəbiz silsiləsində yerləşir. Əhalisi 1685 nəfərdir (2009), 368 təsərrüfatı var. Əhalisi əsasən kənd təsərrüfatı – əkinçilik və maldarlıqla məşğuldur.