(? – ?) – 11 əsrdə Şirvanda yaşamış alim. Kafiəddin Ömər elm dünyasına atılarkən Şirvanşah onu imtahana çəkmək işini Xoca Adıgözələ tapşırmışdı. Onların arasında uzun müddət diskussiya getmişdir. Dinin dərk edilməsi, onun fəlsəfi mahiyyəti, fanatizm, dünyəvi elmlə islam dini arasında əlaqə və fərqlər sahəsində Kafiəddin Şirvani, astronomiya sahəsində Əbdülkərim Şirvani ilə diskussiyalar aparmışdır. Daşıdığı epitet (“xoca”) onun şahlıqda böyük hörmətinin olmasını və yüksək vəzifə tutduğunu göstərir.

Qozlu çayının yuxarı axınında sol qollarından birinin adıdır. Burada eyni adlı (Xaladar yaylağı, Xaladar meşəsi) yaylaq və meşə də mövcuddur. Əslində xaladar sözü Kələdar sözünün təhrif forması olmalıdır.

Quba və Şamaxı r-nları arasında dağ aşırımı. Ərazidəki eyniadlı bulağın adı ilə adlandırılmışdır.

Şamaxı şəhərindən 8 km məsafədə, hündür təpə üzərində 11-13 əsrə aid yaşayış yeri. Arxeoloji tədqiqat zamanı ərazidən 9-12 əsrlər üçün xarakterik olan şirli, şirsiz saxsı məmulatı toplanmışdır. İlk tədqiqatın nəticələri abidənin feodal malikanəsi olduğunu söyləməyə imkan verir.

Xançobanılar – Azərbaycan tayfası. Şirvan zonasında yaşamış və güclü tayfa birliyinә malik olan Xançobanılar 18 əsrdə Şirvanın siyasi hәyatında mühüm rol oynamışlar. Şamaxı xanları nəsli də xançobanılar tayfasından idi. 19 əsrdə Şamaxı və Cavad qәzalarında mövcud olmuş “Xançobanı” və indiki “Xoşçobanlı” (Masallı, Salyan və İmişli rayonu) kәndlәrinin adları ehtimal ki, xançobanılarla əlaqədardır.

(10.8.1972, Şamaxı r-nunun Pirbəyli k.-1992, Qubadlı r-nununda itkin düşmüşdür) – Qarabağ müharibəsi şəhidi. Döyüş şəraitində itkin düşmüş və Şamaxı rayon Məhkəməsinin Qətnaməsinə əsasən şəhid hesab edilmişdir.

Əbu Bədil Əfzələddin İbrahim İbn Əli Nəccar İbn Osman İbn İbrahim Həqaiqi Həssanül-Əcəm Xaqani Şirvani, (1126, Şamaxı – 1199, Təbriz) – Dünya şöhrətli Azərbaycan şairi, mütəfəkkir, Azərbaycanda İntibah dövrü ədəbiyyatının ilk qüdrətli nümayəndəsi. Nizamiyə qədər ədəbiyyata güclü ictimai-humanist məzmun və yüksək sənətkarlıq gətirmişdir. Azərbaycan ədəbiyyatında ilk poemanın müəllifi olmuş, çoxəsrlik tarixə malik qəsidə janrını əlçatmaz bir yüksəkliyə qaldırmışdır. Onun əsərləri çoxcəhətli humanist məzmunu ilə seçilir. İlk dəfə Xaqani irsində şərin ehtiraslı inkarına, xeyrin, gözəlliyin odlu-alovlu təsdiqinə rast gəlinir. Əsərləri dünya ədəbiyyatının, xüsusən İntibah dövrü sənətkarlarının ən yüksək yaradıcılıq nümunələri ilə yanaşı durmağa layiq və qadirdir. Şərqin Əmir Xosrov Dəhləvi, Əbdürrəhman Cami, Məhəmməd Füzuli kimi dahiləri Xaqani dühasına pərəstiş etmiş, ondan təsirlənmiş, bəzi əsərlərinə cavablar yazmışlar. 15-20 il Nizamidən əvvəl yaradıcılığa başlayan Xaqaninin əsərlərində artıq Nizami poeziyasının nəfəsi duyulur. 12 əsr Azərbaycan İntibahı özünün ən uca zirvələrinə Xaqani poeziyası ilə birgə yüksəlmişdir.

Şamaxı r-nu ərazisində dağ. Ad xaşa (r-nunun ərazisində əkilən yem bitkisi) və xut (topa, qalaq, təpə) komponentlərindən düzəlib, “xaşa təpəsi” mənasındadır. Dağın yamacında bu bitki becərildiyi üçün belə adlandırılmışdır.

(1.5.1963, Şamaxı r-nunun Məlikçobanlı k.) – tarixçi, tarix üzrə fəlsəfə doktoru (1998), dosent (2006). Bakı Dövlət Universitetini bitirmişdir (1990). Azərbaycan EA Tarix İnstitutunda baş laborant, ADPU-nun Şamaxı filialında baş müəllim, Avrasiya Universitetində baş müəllim, Balıq Sənayesi Texnikumunda müəllim işləmişdir. Hazırda Sumqayıt Dövlət Universitetinin dosentidir. Bir sıra kitab və elmi əsərlərin müəllifidir.

Şamaxı r-nu ərazisində dağ. Dağ vaxtilə xələc tayfasına mənsub yaylaq yeri olduğu üçün belə adlandırılmışdır. Xalac variantında da qeydə alınmışdır.