Həftəlik ədəbi, ictimai, siyasi qəzet. 1879-80 illәrdә “Ziya” (Tiflis, 76 nömrə), sonrakı illərdə “Ziyayi Qaqfqaziyyə” adı ilə (1882 – Tiflis, 1883-84 – Şamaxı, cəmi 183 nömrə) çıxmışdır. Qəzetdə S. Ә. Şirvani, N. Vəzirov, A. Çernyayevski və başqalarının mütәrәqqi ruhlu məqalələri ilə yanaşı, islam ideologiyasını təbliğ edən yazılar da dərc olunmuşdur. Redaktoru və naşiri S. Ünsizadә idi.
Əd.: ASE, IV cild, Bakı,1980, s. 331
(1945, Şamaxı r-nunun Kiçik Xınıslı k.) – idman xadimi, Azərbaycan Respublikasının fəxri bədən tərbiyəsi və idman işçisi (2011), sərbəst güləş üzrə SSRİ idman ustası (1968). Şamaxı rayon “Məhsul” cəmiyyətinin sədri, idman məktəbinin direktoru vəzifələrində çalışmışdır. Əməkdar məşqçi Xankişi Hüseynovun yetişdirməsidir. SSRİ turnirlərinin mükafatçısı, respublika çempionatlarının qalibi olmuşdur. Məşqçilik fəaliyyəti zamanı dövründə yetirmələri SSRİ və Azərbaycan çempionu olmuşlar. Hazırda ictimai əsaslarla məşqçi işləyir.
Məlumat İ.Zabitovdan alınmışdır.
Məmmədov Zahid Lətif oğlu (10.5.1957, Şamaxı ş.) – şair, yazıçı və tərcüməçi. M.Qorki adına Ədəbiyyat İnstitutunu (Moskva) bitirmişdir. Şamaxıda çıxan “Yeni Şirvan” qəzetində müxbir, şöbə müdiri, “Ədalət” qəzetinin zona müxbiri, Avrasiya Mətbuat Fondunun “Avrasiya” nəşriyyatında, “Şərq-Qərb” nəşriyyatında texniki redaktor, korrektor və redaktor kimi çalışmışdır.
(16.11.1973, Şamaxı r-nunun Kiçik Xınıslı k. – 8.5.1994, Murovdağda həlak olmuşdur) – Qarabağ müharibəsi şəhidi.
Əd.: “Şamaxı Tarix Diyarşünaslıq Muzeyi”, Bakı, 2009, s. 179
(10.10.1911, Naxçıvan MR, Şərur r-nunun Maxta k. – 1.4.1993, Bakı) – Azərbaycan ədəbiyyatşünası, tərcüməçi, mətnşünas, filologiya elmləri doktoru (1968), professor (1971), Azərbaycanın əməkdar elm xadimi (1980), Azərbaycan EA müxbir üzvü (1983), Türk Dil Qurumunun (Türkiyə) müxbir üzvü (1971), Səlcuq Universitetinin (Türkiyə) fəxri doktoru (1988). Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutunu bitirmişdir.
Şamaxı r-nu Dəmirçi i.ə.d.-də kənd. Pirsaat çayının sahilində, dağətəyi ərazidədir. Əhalisi 233 nəfərdir (2009), 40 təsərrüfatı var. Keçən əsrin əvvəllərində Şamaxı qəzasında Zarat sözü ilə bağlı Zarat Bahadərəsi, Birinci Zarat (Zarat Xeybəri), İkinci Zarat adlı üç kənd qeydə alınmışdır. Xeybəri komponenti Zarat adlı bu kəndləri bir-birindən fərqləndirmək üçün artırılmışdır. 1933 ildə kəndin adı Zarat Xeybərli kimi qeyd edilmişdir.
(1929, Şamaxı r-nunun Hacıqədirli k. – 1971, Bakı) – Azərbaycan geoloqu, geologiya-mineralogiva elmləri doktoru (1969). Azərbaycan Sənayə İnstitutunu bitirmişdir. 1953-54 illərdə “Azneft-kəşfiyyat” birliyinin geoloji-kəşfiyyat trestinin çöl planlama partiyasında geoloq işləmişdir. 1954-57 illərdə AzET- NGKİ-nin çöl partiyasında geoloq, sonra Neftçıxarma üzrə AzETİ-də işləmiş və Azərbaycan Sənaye İnstitutunun geoloji kəşfıyyat fakültəsində dərs demişdir.
(26.3.1959, Ağdam r-nunun (Şamaxıdan orduya çağırılıb) – 22.2.1993, Ağdam r-nunda həlak olmuşdur).
Əd.: Şamaxı Tarix Diyarşünaslıq Muzeyi, Bakı, 2009, s. 179
(1860/62, Şirvan mahalı Kolanı k. – 1942) – şair. Babası şair Çürük İslamın yanında böyümüş, şeir yazmağı da ondan öyrənmişdir. 1919 ildə baş vermiş vəba, haqsızlıq və zülmün ifşası, sonralar isə 1941-45 illər müharibəsi ilə əlaqədar bir sıra şeir və bayatılar söyləmişdir.
Əd.: Azərbaycan qadın şairləri antologiyası (tərtib edəni Ə.Cəfərzadə) , Bakı, “Avrasiya Press”, 2005, s. 120
(?-?) – 13 əsr Azərbaycan nəqqaşı. Bakı limanında Şirvanşahların “Bayıl qəsri” iqamətgahının yaradılmasında rolu olmuşdur. Qəsrin divarında hörülmüş dördbucaqlı daş lövhə üzərindəki kitabədə “Ustad Zeynəddin Əburəşid oğlu Şirvaninin əsəridir” sözləri həkk edilmişdir. Kitabədəki “nəqqaş”, “peşəkar” ifadələrindən abidənin naxış və təsvirlərinin də ona aid olması ehtimal edilir.
Əd.: ASE, IV cild, Bakı,1980, s. 308
