Oğuz-səlcuq tayfası. Tədqiqatçılara görə padarlar Elxanilər dövründə (13 əsr) Orta Asiyadan Azərbaycana gəlmişlər. Padarlar Azərbaycanın cənubunda yaşamış, Səfəvilər dövründə (16-17 əsrlərdə) dağlı tayfalarının basqınlarının qarşısını almaq üçün Azərbaycanın şimal zonasına köçürülmüşdülər. Şahsevən tayfa ittifaqında mühüm rol oynayan padarlar sonralar müəyyən ictimai-iqtisadi hadisələrlə əlaqədar müxtəlif ərazilərə səpələnmişdilər. Padarların mərkəzi Şamaxı olmuşdur. Şamaxı zəlzələsindən sonra müxtəlif bölgələrə yayılmışlar. Ağsu, Dəvəçi, Hacıqabul, Xaçmaz, Qubadlı və Oğuz rayonlarında “Padar” adlı kənd var.

Əd.: 1. ASE, VII c, Bakı, 1983, s.426-427

“Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti”, II cild, Bakı, “Şərq-Qərb”, 2007, s.150

Dr. Yaşar Kalafat “Padar türklərində halk inancları”, “Serhat kültür” dergisi, İstanbul, 2008

(26.4.1908, Cənubi Azərbaycan, Əndəbil k. – 28.9.1978, Bakı) – Azərbaycan yazıçısı, ədəbiyyatşünas, Azərbaycanın əməkdar elm xadimi (1969), respublika Lenin komsomolu mükafatının fəxri laureatı (1968), filologiya elmləri doktoru (1947), professor (1948).

(1860/62, Şamaxı, Bağırlı k. – 1968, Bağırlı k.) – şair. Atası Azay Dovğaçı oğlu təxəllüsü ilə şeirlər yazmışdır. Xalqımıza xas olan xalçaçılıq sənətini gözəl bilmiş, toxuduğu xalçalara incə naxışlar virması ilə seçilmişdir. Qəbri Bağırlı məzarıstanlığında, atası, şair Dovğaçı oğlu Azayın qəbrinin yanındadır.

Əd.: Azərbaycan qadın şairləri antologiyası (tərtib edəni Ə.Cəfərzadə) , Bakı, “Avrasiya Press”, 2005, s. 116

Ölkə əhəmiyyətli abidədir. Bakının 127-ci kilometrliyində Pirsaat çayı sahilində, Bakı-Salyan karvan-ticarət yolu üzərində, Hacıqabul rayonunun Qubalıbaloğlan kəndi ərazisindədir. Xanəgah kompleksi 11 əsrin məşhur sufi şeyxi Pir Hüseyn (Şirvani) Rəvananın adı ilə bağlıdır. Memarlıq-məkan həllinin mükəmməlliyi baxımından Azərbaycan ərazisində olan xanəgahlar arasında yüksək yer tutur. Belə tikililərdən çoxunun əsası Şirvanşah Gərşasbın oğlu Fəribürz və II Axsitanın oğlu II Gərşasbın vaxtında qoyulmuşdur.

Şamaxının Göylər kəndində yerləşir. Türbə dördkünc formada tikilmişdir. Onun ətrafında qədim qəbiristan, karvansara kompleksi vardır. Türbənin içərisindəki kitabə alim M.Nemətova tərəfindən oxunmuşdur. Abidənin üz tərəfindən ərəbcə kufi elementli süls xəttilə yazılmış kitabədə deyilir: “Rəhimli və Mərhəmətli Allahın adı ilə. Bu qəbir Şeyx, İmam, ən böyük alim, mömin Tair Tac əl-Hüda Mədəkani ibn Әlinindir.

Şamaxı rayonu Qızmeydan i.ə.d.-də kənd. Qozlu çayının yuxarı axında sol qollarından biri olan Pirbəyli çayının sahilində yerləşir. Əhalisi 184 nəfərdir (2009), 38 təsərrüfatı var.

Toplanılan materiallar kəndin ilk sakinlərinin Xaltan nahiyəsindən köçüb gələn ailələr olduğu aşkarlanmışdır. 19 əsrin 1886 il əhalinin siyahıyaalınması sənədlərındə xatırlanmır. Lakin 20 əsrin əvvəllərində Bakı quberniyasının Şamaxı qəzası Qoşun sahəsindəki Qonaqkənd icmasında Pirbəyli adlı kənd qeydə alınmışdır. Yaşayış məntəqəsi pirbəyli nəslinə mənsub ailələr tərəfındən salındığı üçün həmin nəslin adını daşıyır.

Əd.: “Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti”, II cild, Bakı, “Şərq-Qərb”, 2007, s. 157

N.Bəndəliyev “Dağlıq Şirvanın toponimləri”, Bakı, “Elm”, s.43

Şamaxı şəhərinin şimal-qərbində, Əngəxaran k. təxminən 1 kilometrliyində dağ. Hün. 1054 m. Sıldırım qayalı bir dərə Pirdirəki dağını Gülüstan qalasının yerləşdiyi Qızqalası dağından ayırır. Dağız zirvəsində Rəki adlı pir var. “Pir Rəki” ifadəsi zamanla dəyişərək Pirdirəki formasına düşmüşdür.

Əd.: K.Fərhadoğlu “Qədim Şirvan elinə səyahət”? Bakı, 2005

(təxm.954 – təxm.1074) – filosof, dövlət xadimi. Pirsaat çayı sahilində olan Rəncbər kəndində doğulmuşdur. Şamaxıda təhsil almış, çox cavan yaşlarında dövlət işində çalışmış, 1027 ildə Şirvan şahı I Mənuçöhrün vəziri olmuşdur. 100 yaşına qədər vəzir işlədikdən sonra, məsləhətçi olmuşdur.

(28.11.1954, Bakı) – Azərbaycan şərqşünası, filologiya elmləri doktoru (2007), professor (2008). Azərbaycan Dövlət Universitetinin şərqşünaslıq fakültəsini bitirmişdir (1978). ASE-də elmi redaktor və İranda tərcüməçi kimi çalışmışdır. 1982 ildən M.F.Axundov adına Azərbaycan Pedaqoji Rus dili və Ədəbiyyatı İnstitutunda işləmişdir. Bakı Slavyan Universitetinin Pedaqoji fakültəsinin dekanı olmuşdur (2002-14). 2008 ildən BSU-nun türkologiya kafedrasının professorudur. 75-dən artıq elmi məqalə, 4 monoqrafiya, 1 metodik vəsait və 2 dərs vəsaitinin müəllifidir.

Məlumat E. Piriyevdən alınmışdır.

(10.4.1924, Şamaxı – 1.7.1989, Bakı) – Azərbaycan coğrafiyaşünası, coğrafiya elmləri doktoru (1968), professor (1972). Şamaxı Pedaqoji Texnikumunu və Azərbaycan Dövlət Universitetini bitirmişdir. 1967-71 illərdə ADU coğrafiya fakültəsinin dekanı, 1972-88 illərdə geodeziya və kartoqrafiya kafedrasının müdiri vəzifəsində işləmişdir. 100-ə qədər elmi əsərin, dərslik və monoqrafiyanın müəllifidir. Universitetlərin coğrafiya fakültələri üçün “Kartoqrafiya” (1965), “Geodeziyanın əsasları və toroqrafiya” (1994) dərsliklərini yazmışdır.

Əd.: Azərbaycanın coğrafiyaçı alimləri. Bakı, Elm, 2013, s.75