Üzümün becərilməsi ilə məşğul olan kənd təsərrüfatı sahəsi. Ü. əhalini üzüm və kişmişlə, şərabçılıq və konserv sənayesini xammala təmin edir. Bununla əlaqədar olaraq Ü. 4 istehsal sahəsinə ayrılır:
1. Süfrə Ü.-ü yerli istehlak üçün təzə üzümün istehsalı, daşınması və saxlanması. 2. Qurudulmuş üzümün xammal bazası kimi kişmiş sortlarının yetişdirilməsi. 3. Şərabçılıq sənayesinin xammal bazası kimi – zavodların şərab, şampan şərabı və konyak istehsalı üçün texniki sortlarla təmin edilməsi; 4. Konserv sənayesinin xammal bazası kimi – şirə, kompot, mürəbbə və s. spirtsiz içkilər üçün xammal istehsal edilməsi. Ü. Azərbaycanda tarix etibarilə ən qədim, məişətdə tutduğu yerə görə kifayət qədər geniş yayılmış təsərrüfat sahələrindən biridir. Azərbaycanda Ü. hələ Tunc dövründən məlum idi. Arxeoloji qazıntılar zamanı aşkar edilmiş üzüm toxumları, işərisində şərab xıltı olan küplər, təsərrüfat alətləri Azərbaycanda hələ 5-7 min il bundan əvvəl Ü. və şərabçılıqla məşğul olunduğunu göstərir. Antik dövrdə və erkən orta əsrlərdə Ü. daha da inkişaf etmişdi.
Üzüm və üzüm məhsullarından müxtəlif xəstəliklərin müalicəsində də istifadə edilirdi. 19 əsrin ortalarından Azərbaycanda Ü. daha da inkişaf etdi və sənaye xarakteri daşımağa başladı. 1913 ildə Azərbaycanda üzümlüklərin sahəsi təqribən 26 min ha., üzüm istehsalı 105 min t olmuşdu.1984 ildə Azərbaycan SSR 2 mln. t.-dan çox üzüm istehsal edərək SSRİ-də birinci yerə çıxmışdı. Şamaxı r-nu Azərbaycanın ən böyük üzümçülük rayonlarından biri olmuşdur. Rayondakı Lenin adına sovxoz respublikanın ən qabaqcıl üzümçülük təsərrüfatlarından biri idi (bax – Şəhriyar qəsəbəsi). Abdulla Əmralı, Anastasiya İqnatova, Sədrəddin Əhmədov, Nağı Teymurov və başqaları üzümçülüyün inkişafında ən yüksək göstəricilərə nail olmuşlar. Rayonun üzümçülük təsərrüfatlarında Şamaxı mərəndisi, Mədrəsə üzümü kimi qiymətli üzüm sortları becərilirdi. Mixail Qorbaçovun uğursuz “perestroyka”sı çərçivəsində reallaşdırılan sərxoşluqla mübarizə kampaniyasının düşünülmədən aparılması nəticəsində bu rayonda da yaradılmış istehsal və emal potensialı qısa müddətdə məhv edildi.
Hazırda bu gəlirli sahənin bərpası və yenidən inkişaf etdirilməsi xüsusi diqqət mərkəzindədir. Bu baxımdan Prezident İlham Əliyevin tapşırığı ilə hazırlanan və qəbul edilən “2012-2020 illərdə Azərbaycan Respublikasında üzümçülüyün inkişafına dair Dövlət Proqramı” bu sahənin yenidən dirçəldilməsində mühüm rol oynayır. Təsadüfi deyildir ki, hazırda üzümçülük Şamaxıda yeni inkişaf dövrünü yaşayır. Artıq burada plantasiyaların sahəsi 1627,5 hektara çatdırılmışdır.
ASE-nin materiallarından və iqtisadiyyat üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Fərid Babayevin “Şamaxıda üzümçülüyün inkişafı” məqaləsindən istifadə edilməklə hazırlanmışdır.