Kәtan toxunuşlu zәrif ipәk parça. Müxtәlif rәngli ipәk saplardan milə-mil vә ya xırda zolaqlı toxuma texnologiyası әsasında toxunur. Bәnövşәyi, qırmızı, qәһvәyi, göy və s. rənglərdə sadə və yaxud sadә naxışlı һazırlanır. Әsasәn, Şәrq ölkәlәrindә isteһsal edilirdi. 16-19 әsrlәrdә Tafta isteһsalı Azәrbaycanda (Şamaxı, Tәbriz, Gәncә, Bakı vә s.) geniş yayılmışdı. 17-19 әsrlәrdә Azәrbaycandan Rusiyaya ixrac olunan mallar arasında tafta parçalar da vardı. Taftadan qadın üst paltarı vә mәişәtdә işlәdilәn müxtәlif örtüklәr һazırlanırdı.

Əd.: ASE, IX cild, Bakı, 1986, s.165

(30.3.1908, Şamaxı ş. – 14.1.1993, Bakı) – pedaqoq, Azərbaycan Respublikasının əməkdar müəllimi (1978), dosent (1973), Zaqafqaziya Hərbi-Hazırlıq Məktəbini, Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutunu bitirmişdir.

(27.11.1961, Bakı ş.) bioloq, biologiya üzrə fəlsəfə doktoru (1994), dosent (2008). M.Ə.Sabir Fondunun təsisçisi və prezidentidir. Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutunu bitirmişdir (1984). Azərbaycan EA-nın Botanika İnstitutunda çalışmışdır (1987-89). 1989 ildən Bakı Dövlət Universitetinin bitki fiziologiyası kafedrasında işləyir. Əsas tədqiqat sahəsi stress faktoru kimi ozonun bitkinin morfo-fizioloji göstəricilərinə təsiri ilə əlaqədardır. 4 kitabın (həmçinin ali məktəb dərslikləri), 1 monoqrafiya, metodik vəsait və dərs proqramları, onlarla elmi məqalələrin, publisistik yazıların müəllifidir. Beynəlxalq simpozium və konfransların iştirakçısıdır.

Məlumat S.Tahirlidən alınmışdır.

(30.4.1890, Şamaxı ş. – 18.2.1938, Bakı) – “Hophopnamə”nin xilaskarı. M.Ə.Sabirin qızıdır. Şairin 11 övladından sayca dördüncüsü idi. Sabirin sirdaşı olmuş, onun həyatında əhəmiyyətli rol oynamışdır. Şair bu övladına xüsusi yaxınlıq hiss edərək ona “anaşım” deyə müraciət edərmiş. Sabirin vəfatından sonra hüzr məclisində ona aid əlyazmaların böyük qismi öğurlandığından və yerdə qalan qismi üçün də bəd-
xah insanların evə gəlib-getdiyini yaxşı bildiyindən atasının arzusunda olduğu, lakın sağlığında görməyə müyəssər olmadığı ilk kitabı üçün seçib- ayırdığı seirlər toplusunu evində gizlədib qorumağa müvəffəq olmuşdur. Bir il sonra kitab nəşri reallaşdığı zaman əlyazmaları Abbas Səhhətə təhvil vermişdir. Bu gün əldə olan və sevilərək oxunan “Hophopnamə” Səriyyə-Soltan Tahirzadənin fədakarlığı sayəsində qorunmuşdur.

Məlumat Sabir Fondunun prezidenti S.Tahirlidən alınmışdır.

Şamaxı r-nu ərazisində dağ. Bir sıra tədqiqatçıların fıkrincə, dağın adı türk dillərindəki takır (bitki örtüyü olmayan, zəif bitki örtüyü) sözünün fonetik variantıdır. Dağın fiziki-coğrafi keyfiyyətləri də bu fikri təsdiqləyir. Türkiyə (Tekirtaq), Türkmənistan (Takırkol), Qazaxıstan (Takır, Ak-Takır), Xakas (Taxırtaq), Kabardo-Balkar (Baştakır), Tuva (Taxır Tayqa), Rusiya (Tagil, Nijni Tagil) toponimiyasında da bu coğrafı termin işlənmişdir.

Əd.: “Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti” Bakı, II cild, “Şərq-Qərb”, 2007, s. 229

Şamaxı r-nu Talışnuru kənd i.ə.d.-nin mərkəzi. Pirsaat çayının sol sahilində, Qızmeydanı platosundadır. Əhalisi 317 nəfərdir (2009), 77 təsərrüfatı var. 1886 il əhalinin siyahıyaalma sanədlərində Şamaxı qəzasının Qoşun sahəsində Talışnuru kəndi (27 ailə, 309 nəfər əhali) və Talış Məlik Ümud kəndi (74 ailə, 333 nəfər əhali) qeydə alınmışdır.

(22.11.1957, Şamaxı r-nunun Əngəxaran k.) – məşqçi-idmançı, SSRİ idman ustası, Azərbaycan Respublikasının fəxri bədən tərbiyəsi və idman işçisi (2015). Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman İnstitutunu bitirmişdir. Ağır atletika üzrə 12 dəfə Azərbaycan çempionu, 4 dəfə Bakı çempionu olmuşdur. 1979 ildən pedaqoji fəaliyyətlə məşğuldur. İki yetirməsi SSRİ idman ustası, bir yetirməsi isə poverliftinq üzrə dünya çempionu adına layiq görülmüşdür.

Məlumat H. Tarıverdiyevdən alınmışdır.

Şamaxı r-nunun şimal-qərb hissəsində əsasən Çigil çayın hövzəsindədir. Adından məlum olduğu kimi, taxta düzən sahə kimi xatırlanır. Taxta yaylaq (hün. 1500-1600 m.) düzənlik səthi ədəbiyyatda qeyd edilir. Taxta yaylaq sistemində Taxta Mərəzə, Taxta Yaylaq, Taxta Kolanı, Taxla Baloğlan, Taxta Cəyirli yaylaqları (Çigil çayın sağ sahilində); sol sahilildə isə Taxta Paşalı yaylağı yerləşir. Taxta sözü isə relyef formasının yüksəklikdə düzənlik olduğunu əks etdirir.

Əd.: N.Bəndəliyev “Dağlıq Şirvanın toponimləri”, Bakı, “Elm”, 2009, s.201

(1.1930 – Şamaxı r-nunun Padar k.) – SSRİ Dövlət mükafatı laureatı (1984). 1954-72 illərdə Şamaxı r-nunun Sabir adına kolxozunda çoban, V.İ.Lenin adına sovxozda fəhlə və briqadir olmuşdur. Üzümçülük sahəsində yüksək əmək göstəricilərinə nail olmuşdur. 3 dərəcəli Əmək Şöhrəti ordeni ilə təltif edilmişdir.

Əd.: ASE, X cild, Bakı, 1987, s.601.

Geniş yayılmış ən sadə və qədim qəbir tiplərindəndir. Əsasən dördbucaq və oval formadadır. Ölüləri qəbirə az və ya çox bükülü halda qoyurdular. Adətən qəbirin ölçüləri böyük götürülür, bəzən eni 2 metr, uz. 4 metr olurdu. Qəbirə məişət əşyaları və qurbanlıqlar da qoyulurdu. Torpaq qəbirlər Şamaxıda Xınıslı və Çıraqlı abidələrində aşkar olunmuşdur.

Əd.: Şamaxı Tarix Diyarşünaslıq Muzeyi Bakı, 2009, s.44