orta ixtisas təhsili müəssisəsi. Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 26 avqust 2002 il tarixli qərarı əsasında Şamaxı Aqrosənaye-İqtisadiyyat Texnikumunun bazasında yaradılmışdır. 1932 ildə yaradılmış Şamaxı Pedaqoji Məktəbinin əsasında 1986 ildə Şamaxı Üzümçülük Texnikumu, 1991 ildə isə həmin təhsil müəssisəsinin əsasında Şamaxı Aqrosənaye-İqtisadiyyat Texnikumu təsis olunmuşdur.
Qafqaz İslam Ordusu Şimal qrupunun Şamaxı şəhərini S.Şaumyanın başçılıq etdiyi Bakı Sovetinin bolşevik-daşnak qüvvələrindən azad etmək uğrunda 1918 il iyulun 19-22-də keçirdiyi hərbi əməliyyat. Əməliyyat üçün münasib şərait Ağsu və Kürdəmirin azad edilməsindən sonra yarandı. Qafqaz İslam Ordusunun komandanlığı qüvvələri yenidən qruplaşdıraraq, Şərq cəbhəsinin komandanlığı altında şimal və cənub qruplarını yaratdı. Şamaxı istiqamətində döyüşləri şimal qrupu aparırdı.
Azərbaycanın qiymətli süfrə üzüm sortudur. Əsasən Şamaxıda, qismən də Abşeron, Ağsu, İsmayıllı və Gəncədə becərilir. Tənəyi güclü boy atır. Giləsi tünd-qırmızı yaxud tünd-yaşıldır. Tam yetişdikdə açıq-qara olur. Vegetasiya dövrü 154-180 gündür. Şirəsində 19,2 % şəkər, 5,3 qr/l turşu olur. Əkildikdən 4 il sonra məhsul verir. Tünd-şabalıdı torpaqlarda yaxşı inkişaf edir. Azərbaycanın üzüm sortları standartına daxildir.
Əd.: “Şamaxı tarix-diyarşünaslıq muzeyi”, Bakı, 2009, s. 21
19 əsrin 2 – ci yarısında Şamaxıda məşhur mülkədar Mahmud ağa tərəfindən yaradılan və Şirvan zonasında xanəndəlik sənətinin inkişafında mühüm rol oynayan musiqili poetik məclislər.
Çox zaman Mahmud ağanın məclisi adlandırılırdı. Mahmud ağa Əhməd ağa oğlu (1826-96) bütün Qafqazda tanınmış musiqi xadimi, sənəti, şeiri, musiqini sevən, əliaçıq, qonaqpərvər bir mesenat – incəsənət humayəçisi idi.
Azərbaycan muğam sənətində istiqamətlərdən biri. 19 əsrin 2 – ci yarısında intibah dövrünü yaşayıb. Məhz o zaman Şirvan vilayətinin şəhər və kəndlərindən olan yaradıcı insanlar və ifaçılar Şamaxı muğam məclisləri ətrafında birləşdilər.
Mayalı yağlı xəmirdən hazırlanan şirniyyat. Ələnmiş unun ortası oyulur, bura yumurta, ərinmiş kərə yağı, qənd kirşanı, duz, isti süd (30-32°C), vanilin və qabaqcadan bir az süddə isladılmış maya tökülür və xəmir yoğrulur. Hazır xəmir 10-15 dəqiqə övkələnir və 1- 1,5 saat isti yerdə saxlanılır.
Qərənfilkimilər fəsiləsindən çoxillik, tünd-göy rəngli ot bitkisi. Çiçəklənmə – meyvə əmələgətirmə dövrü iyun ayına təsadüf edir. Quraqlığa davamlı, işıqsevəndir. Böyük Qafqazın şərqi (Bakı-Şamaxı yolu, Şamaxı rayonu – Daşlıca dağı), Abşeron (Güzdək yaylası), Kür-Araz ovalığı (Qaradağ rayonu – Qobustan qəsəbəsi), Samur-Dəvəçi ovalığında ( Şabran rayonu, Gilgilçay boyu, Beşbarmaq dağı) yayılmışdır.
Əd.: Azərbaycan Respublikasının Qırmızı kitabı, Bakı, “Şərq-Qərb”, 2013, s. 268-269
Bakı quberniyası tərkibində inzibati ərazi vahidi. “Zaqafqaziya diyarının idarəsi üçün təsisatlar” adlı qanuna (1840, 10 aprel) uyğun olaraq, Şirvan əyaləti və Salyan torpaqları əsasında yaradılmışdı.
Çar һökumətinin 1846 il dekabr tarixli inzibati islaһatına əsasən Zaqafqaziyada təşkil edilmiş 4 quberniyadan (Tiflis, Kutaisi, Şamaxı, Dərbənd) biri. Azərbaycan ərazisinin әsas һissәsi Şamaxı quberniyasının tərkibinə daxil idi. Mərkəzi Şamaxı şəhəri olan quberniyanın tərkibinə Şamaxı, Şuşa, Nuxa, Bakı və Lənkəran qəzaları daxil idi. Şamaxı şəhəri zəlzələ nəticəsində dağılandan (1859) sonra quberniyanın inzibati mərkəzi Bakıya köçürüldü və o, Bakı quberniyası adlandırıldı.
Əd.: ASE, X cild, Bakı, 1987, s.459
Qutab növü. Hazırlamaq üçün yumurta, yağ, maya, süd və undan xəmir yoğrulur. Xəmir acıdıqdan sonra 4 hissəyə bölünür və 3 mm. qalınlığında yuxalar yayılır. Yuxalar yağlanıb üst-üstə yığılır və boru şəklində dürmələnir. Bıçaqla orta ölçüdə tikələr kəsilir və yastılanıb qoğal şəklinə salınır. Ətdən qiymə hazırlanır və qoğalların içinə 1 qaşıq qoyulub bükülür. 150°C istiliyə qədər qızdırılmış sobada bişirilir. Süfrəyə verilərkən üzərinə şəkər vurulur.
Əd.: “Azərbaycan kulinariyası ensiklopediyası”, Bakı, “Şərq-Qərb”, 2007. 132 s.
