İlk orta əsr abidəsi. Şamaxı r-on mərkəzindən 25 km çənub-şərq tərəfdə, Şərgah qəbirstanlığının 2 km şimal şərqində yerləşir. Abidə dörd tərəfdən müasir Bağırlı və Ovçulu kəndləri ilə əhatələnmişdir. 5 hektara yaxın sahəyə malikdir. Yaşayış yeri zəngin təbii-coqrafi mövqeyi və mülayim iqlimi olan ərazidə yerləşməsi ilə səciyyələnir.

Mənbəyini dağ çaylarından və yağış-sel sularından götürən kiçik Əpçi çayı yaşayış yerinin ərazisindən keçir. Saxsılı taxta qədim yaşayış yerinin yaxınlığından ticarət yolları keçir. Abidənin ətraf ərazilərində münbit şabalıdı torpaqların olması, yabanı buğda və arpanın bitməsi, qonşuluqda qış və yay otlaqlarının yerləşməsi, eləcə də buradan çoxlu ev heyvanlarının sümüklərinin tapılması əhalinin əkinçilik və heyvandarlıqla məşğul olduğunu göstərir. Saxsılı taxtada 2×2 m ölçüdə kəşfiyyat xarakterli qazıntı (1975 ildə) işləri aparılmışdır. Bu ilk orta əsr yaşayış yerinin birtəbəqəli olması müəyyənləşdirilmişdir. Arxeoloji qazıntı işləri nəticəsində müxtəlif maddi-mədəniyyət nümunələri – dulusçuluq və daş məmulatları əldə edilmişdir. Saxsılı taxta tapıntıları ilk orta əsrlər dövrünə aid materiallarla eyniyyət təşkil edir. Tədqiqatçı Nuriyev A.B. Şərgah nekropolunun Saxsılı taxta və Qalaçıq yaşayış yeri sakinlərinə məxsus olduğunu müəyyən etmişdir. Yaşayış yerindən əldə olunmuş müxtəlif növ arxeoloji materiallar burada ayrı-ayrı sənət sahələrinin inkişaf etməsi haqqında fikir söyləməyə əsas verir. Bu materialların məşhur Şərgah abidəsindən əldə olunmuş maddi-mədəniyyət nümünələri ilə eyniyyət təşkil etməsi də təsadüfi deyildir. Bütün bu dəlillər Saxsılı taxta abidəsinin şəhər tipli yaşayış yeri olduğunu sübut etməyə əsas verir. Abidənin komplekc materialları 4-7 əsrlərə aiddir. Burada 7 əsrin sonlarında həyat tərzi kəsilmiş və yaşayış yeri xarabazara çevrilmişdir.

Əd.: N.Xasayev “Dağətəyi Şirvanın ilk orta əsr arxeoloji abidələri”, Bakı, “Nafta-Press”, 1998, s.31-32